Sexenios de investigación

Esta guía comezou a elaborarse en xaneiro de 2024 pero se trata dun documento vivo, sometido anualmente a revisión, unha vez publicadas as correspondentes convocatorias da ANECA. En decembro de 2024 comezou a revisión anual de cara á convoctoria actual.

Ten atribuída unha licenza CC-BY-NC-SA que permite a súa copia, distribución, transformación e comunicación pública, sempre que se cite a fonte, sexa para uso non comercial e se empregue unha licenza idéntica.

CONVOCATORIA ACTUAL

• Convocatoria 2024 (BOE do 24 de decembro de 2024).
• Criterios específicos (Resolución de 9 de decembro de 2024, da Comisión Nacional Avalidora da Actividade Investigadora, pola que se publican os criterios para a avaliación da actividade investigadora. BOE do 19 de decembro de 2024).
• Baremo xeral (facilitado pola dirección da ANECA a todos os Comités Asesores).
• Baremos específicos (elimínanse nesta convocatoria).
• Composición dos comités (Pendente)

MARCO XURÍDICO XERAL

• Real Decreto 1086/1989, do 28 de agosto, sobre retribucións do profesorado universitario.
• Orde do 2 de decembro de 1994, pola que se establece o procedemento para a avaliación da actividade investigadora-criterios xerais.
• Disposición final vixésimo sexta da Lei 22/2013, do 23 de decembro, de Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2014, onde se fixa o silencio negativo para a resolución dos sexenios.
• Real Decreto 1112/2015, de 11 de decembro, polo que se aproba o Estatuto da ANECA e que corresponde á CNEAI a avaliación da actividade investigadora.
• Real Decreto 310/2019, do 26 de abril, polo que se regula o réxime retributivo do persoal investigador funcionario das escalas científicas dos organismos públicos de investigación da Administración Xeral do Estado e créase a Comisión Avaliadora do Desempeño da Actividade Científico-Tecnolóxica.
• Orde CNU/1181/2019, do 3 de decembro, pola que se establecen as bases para a avaliación do persoal dos organismos públicos de investigación.
• Resolución de 28 de febrero de 2024 de la Dirección de ANECA, por la que se hacen públicos los criterios para garantizar que la igualdad,
  la conciliación y la inclusión sean efectivas en las evaluaciones del profesorado universitario y del personal investigador.

A convocatoria de sexenios de investigación de 2024 trata de continuar implementando o novo modelo de avaliación proposto na convocatoria de 2023, sin que signifique unha ruptura total co modelo tradicional anterior.

Os criterios están condicionados pola adhesión da ANECA a DORA e CoARA, e pola entrada en vigor da Lei Orgánica 2/2023, do 22 de marzo, do Sistema Universitario, da Ley 17/2022, de 5 de setembro, da Ciencia, a Teconoloxía e a Innovación, da Estratexia Nacional de Ciencia Aberta, e do Real Decreto 678/2023, do 18 de xullo, polo que se regula a acreditación estatal para o acceso aos corpos docentes universitarios e o réxime dos concursos de acceso a prazas dos devanditos corpos. O artigo 21.6 deste real decreto establece que «ANECA deberá garantir a coherencia dos méritos, competencias e criterios utilizados nos seus diversos procedementos de avaliación», referíndose aos sexenios de investigación e á acreditación estatal para o acceso aos corpos docentes universitarios.

Neste marco, ANECA consolida os cambios introducidos na convocatoria de 2023:

1.  Amplíase o tipo de achegas e medios de difusión susceptibles de avaliación, a través dunha consideración máis ampla das achegas «extraordinarias» en todos os campos, respectando a especificidade de cada disciplina científica. Inclúense explicitamente os conxuntos de datos, metodoloxías, programas de ordenador e modelos de aprendizaxe automática.

2.  Combínanse os métodos cualitativos e os indicadores cuantitativos utilizados para a valoración das achegas presentadas aconsellando integrar, de maneira flexible, as orientacións do movemento internacional de reforma da avaliación da investigación, ao que se incorporou ANECA no ano 2023 a través da súa adhesión á San Francisco Declaration on Research Assessment (DORA) e aos acordos e principios da Coalition for Advancing Research Assessment (CoARA).

Nos diversos campos e subcampos de avaliación isto concrétase, conforme ás regras aplicables a cada disciplina científica, na solicitude dunha narración xustificativa dos indicios de relevancia e impacto de cada achega, apoiados por un uso responsable de indicadores cuantitativos. (Ver apartado Indicios de calidade / Bibliometría narrativa).

3.  Esta convocatoria alíñase necesariamente coa Ciencia Aberta:

O artigo 37.1 da Lei 17/2022, pretende favorecer que os resultados da investigación, incluídas as publicacións científicas, datos, códigos e metodoloxías, estean dispoñibles en acceso aberto, cuxo acceso gratuíto e libre debe fomentarse mediante o desenvolvemento de repositorios institucionais ou temáticos de acceso aberto, propios ou compartidos.

Os artigos 12.8 e 12.9 da Lei Orgánica 2/2023 precisan, ademais, que as axencias de calidade incluirán entre os seus criterios e requisitos de avaliación a accesibilidade en aberto dos resultados científicos do persoal docente e investigador e utilizarán os repositorios institucionais como forma de acceso á documentación, para garantir a axilidade dos procedementos de avaliación.

O depósito en aberto está condicionado polas datas de entrada en vigor destes textos legales.

4.  Manténse o «Campo 0. Interdisciplinar e multidisciplinar», ao que poderán acollerse aquelas persoas cunha traxectoria investigadora sexa de carácter claramente interdisciplinar, é dicir, deseñadas ou estruturadas aplicando perspectivas, teorías ou métodos asociados con diferentes disciplinas. Así mesmo, as persoas solicitantes poderán presentar as súas achegas neste campo cando consideren que, no seu conxunto, son de difícil encaixe no resto dos campos por incluír achegas a diversas disciplinas (traxectoria multidisciplinar).

5.  Simplifícase a información da sección II de criterios específicos para os diferentes campos, de forma que en todos eles detállanse:

• número e tipo de achegas ordinarias e extraordinarias preferentes no campo,
• a valoración que se realiza destas achegas,

6.  A multiautoría debe declararse seguindo a taxonomía CRediT. Tamén deberá declararse o uso de Intelixencia Artificial xenerativa, sempre que afecte ao contido orixinal da aportación.

7.  Admítense aportacións dispoñibles en liña, aceptadas e publicadas (que conten con DOI), aínda que aínda non se lles asignara paxinación definitiva e/o se publicaran en papel.

8.  Elimínanse as métricas e as fontes nos criterios específicos de cada campo, sendo recompilados no Apéndice do texto da convocatoria, a modo de lista ilustrativa e non exhaustiva de posibles métricas. Preséntanse en 3 grupos de indicios: impacto científico, impacto social, e de ciencia aberta; e 3 dimensións de métricas: a nivel de acehga, a nivel de medio de difusión  e a nivel de prácticas de ciencia aberta. (Ver apartado Indicios de calidade). Neste sentido prodúcese un xiro importante no modo de valorar as achegas, dando un peso importante á valía da achega fronte ao medio en que se difunde.

9.  Elimínanse os baremos específicos para cada campo de avaliación, polo que todos os comités estarán suxeitos ao uso dun baremo único, no que se desenvolve máis polo miúdo a descrición de cada un dos apartados. A estrutura mantense coa puntuación dividida nas mesmas 5 áreas: contribución á área (10%), impacto científico (60%), impacto social (10%), ciencia aberta (10%) e contribución preferente (10%). Mais as posibles reducións das cualificacións endurécense, sendo causa de exclusión das achegas a reiteración destas (antes restaba un 15%), as malas prácticas de publicación (antes, -15%) e o conflito de interés editorial (antes non contemplado).

10.  As bibliotecas universitarias (...) poden, na medida que os seus recursos llo permitan, ofrecer información de axuda ás persoas solicitantes en relación coas dimensións, métricas e fontes pertinentes e confiables en cada caso.